İsrail ile İran arasındaki çatışmalar altıncı gününde devam ederken, ABD Başkanı Donald Trump'ın Tahran’a yönelik sert açıklamaları gerilimi daha da artırdı. Trump, sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, İran'ın dini lideri Ayetullah Ali Hamaney için “Onun nerede saklandığını biliyoruz ama şimdilik öldürmeyeceğiz” ifadelerini kullandı. Trump birkaç dakika sonra ise Tahran'a “kayıtsız şartsız teslim olun” çağrısında bulundu.

İsrail’in 13 Haziran Cuma günü İran'a yönelik başlattığı büyük çaplı hava saldırılarının ardından çatışma bölgede genişledi. İran'ın da karşılık vermesiyle iki ülke karşılıklı füze saldırılarına devam ediyor. İsrail ordusu, bu sabah İran'dan fırlatılan iki füzenin İsrail'e ulaştığını ve Tel Aviv çevresinde patlamalar meydana geldiğini duyurdu.

İsrail Hava Kuvvetleri, İran’ın güneybatısındaki askeri hedefleri vururken, Tahran’ın doğusundaki Devrim Muhafızları’na bağlı bir üniversiteye saldırı düzenledi. İran basını, saldırılarda çoğu sivil olmak üzere 224 kişinin öldüğünü bildirirken, İsrail tarafı 24 sivilin hayatını kaybettiğini açıkladı. Her iki ülkede de binlerce kişi bölgeden tahliye edildi.

ABD istihbaratı, İran’ın Orta Doğu'daki en büyük balistik füze stoğuna sahip olduğunu ve bu gücün bölgesel caydırıcılık açısından önem taşıdığını açıkladı. ABD basınına konuşan kaynaklara göre, Trump yönetimi İran’a doğrudan müdahale seçeneklerini masaya yatırıyor. Beyaz Saray’dan sızan bilgilere göre, Trump dün Ulusal Güvenlik Konseyi’yle 90 dakikalık bir toplantı yaparak, İsrail'e askeri destek senaryolarını görüştü.

Bu süreçte ABD, Orta Doğu’ya ek savaş uçakları sevk etmeye başladı. Yetkililer, İran'ın bazı balistik füze rampalarını yer değiştirdiğini, ancak bunların ABD mi yoksa İsrail'i mi hedef aldığı konusunda net bir bilgi olmadığını söylüyor.

İngiltere Başbakanı Keir Starmer ise G7 Zirvesi’nde yaptığı açıklamada, “ABD’nin şu an çatışmaya doğrudan dahil olacağına dair bir belirti yok” dedi.

ABD medyasına yansıyan başka bir bilgiye göre, İran lideri Hamaney’in baş danışmanları İsrail saldırılarında öldürüldü. Bu gelişmenin Tahran yönetiminde karar mekanizmalarını zayıflatabileceği değerlendiriliyor. İran ordusunda ise siber güvenlik yetkililerine iletişim cihazı kullanma yasağı getirildi. İsrail’in İran’a karşı büyük bir siber saldırı başlattığı da iddia ediliyor.

İran’ın Orta Doğu’daki nüfuzu da zayıflamış durumda. Hamas, Hizbullah, Husi milisleri ve Irak’taki vekil grupların peş peşe hedef alınması, Hamaney'in bölgedeki etkisini ciddi biçimde sarstı. İran'ın müttefiki Suriye’de ise Beşar Esad’ın Aralık ayında devrilmesi, Tahran’a bir başka stratejik darbe olarak görülüyor.

İsrail saldırıları öncesinde Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA), İran’ın nükleer yükümlülüklerini ihlal ettiğini açıklamıştı. Ajansa göre, İran Natanz’daki yer altı zenginleştirme tesisini kullanarak Nükleer Silahların Yayılmasını Önleme Anlaşması'nı ihlal etti.

İran, nükleer silah geliştirme niyetini reddetse de, barışçıl amaçlarla nükleer teknolojiye sahip olma hakkını savunuyor. İsrail ise resmi olarak nükleer silah bulundurduğunu açıklamasa da bölgede bu kapasiteye sahip tek ülke olarak kabul ediliyor.

Son olarak İsrail, İran hava sahasının kontrolünü ele geçirdiğini ve önümüzdeki günlerde saldırıları artıracağını duyurdu. Ancak Batı’da yapılan yorumlara göre, ABD doğrudan müdahil olmadığı sürece, İran’ın Fordow gibi derin korumalı tesislerine darbe vurmak İsrail için zor olacak.

Çatışmaların enerji kaynaklarını tehdit etmesiyle birlikte, Güney Pars gibi dev doğalgaz sahalarına yönelik saldırıların ardından küresel petrol ve gaz piyasaları alarma geçmiş durumda.